Topuk Kırığı Nedir?
Kalkaneus olarak da bilinen topuk kemiği, ayağın arkasında bulunan en büyük kemiktir. Topuk kırığı, travma veya bazı hastalıkların etkisiyle bu kemiğin yapısının bozulması sonucu oluşur.
Topuk Kırığı Çeşitleri Nelerdir?
Topuk kırıkları şiddetine göre farklı kategorilere ayrılabilir:
- Stabil kırıklar
- Yerinden kaymış kırıklar
- Açık kırıklar
- Kapalı kırıklar
- Parçalı kırıklar
Topuk Kırıklarının Nedenleri Nelerdir?
Topuk kemiği kırıkları genellikle düşme, burkulma, trafik kazaları veya ayak bileğine gelen ani darbeler sonucu meydana gelir.
Topuk Kırığının Belirtileri Nelerdir?
Topuk kırıklarında yaygın olarak görülen semptomlar şunlardır:
- Yoğun ağrı
- Şişlik
- Morarma
- Yürümede zorluk veya ayağa basamama
Topuk Kırıkları Nasıl Teşhis Edilir?
Kırığın tespit edilmesi için röntgen ve bilgisayarlı tomografi (BT) gibi görüntüleme teknikleri kullanılır. Kırığın yapısına göre uygun tedavi yöntemi belirlenir.
Topuk Kırıklarının Tedavisi Nedir?
Topuk kırıkları ciddi bir rahatsızlık olarak değerlendirilir ve uygun şekilde tedavi edilmezse kalıcı sorunlara yol açabilir. Kırığın türü ve doku hasarının derecesine bağlı olarak tedavi seçenekleri belirlenir. Eğer kırık yerinden oynamamışsa cerrahi müdahaleye gerek kalmadan aşağıdaki yöntemlerle tedavi edilebilir:
- Dinlenme, buz, kompresyon ve yükseltme (RICE): Yaralı ayağı zorlamamak, buz uygulamak, elastik bandaj kullanmak ve ayağı kalp seviyesinden yukarıda tutmak ağrıyı ve şişliği azaltabilir.
- Hareketsizleştirme: Kırığın iyileşmesi için alçı uygulanabilir ve hasta, iyileşene kadar koltuk değnekleriyle desteklenmelidir.
Eğer kırık ciddi bir travma sonucu meydana geldiyse cerrahi müdahale gerekebilir. Bu operasyonlar şunları içerebilir:
- Açık redüksiyon ve internal fiksasyon (ARİF): Kırık kemik parçalarının yerine oturtulup metal plakalar ve vidalar yardımıyla sabitlenmesi işlemidir.
- Perkütan vida fiksasyonu: Büyük kırık parçalarının büyük kesiler yapılmadan, vidalar yardımıyla birleştirilmesi yöntemidir.
Rehabilitasyon Süreci Nasıldır?
Tedavi tamamlandıktan sonra hareket kabiliyetini geri kazanmak için fizik tedavi ve basit egzersizler önerilir. Bu süreç, ayağın güçlenmesini sağlayarak günlük aktivitelere dönüşü kolaylaştırır.
Ameliyat sonrası erken dönemde şişmeler görülse de eğer bu durum uzun sürer ve basarken devamlı ağrı hissedilir ise kırık alanı ve komşu eklemde problemler oluşmuş olabilir ve yeniden detaylı değerlendirme gerekebilir. Artroz yani kireçlenme oluşmuş ise ikinci cerrahi tedavi gerekebilir.