Diyabetik Yara Tedavisi Nedir?

Diyabetik Yara Yönetimi, diyabet hastalarında gelişen yaraların bakımını ve tedavisini içeren bir süreçtir. Diyabet, kan şekerinin yüksek olmasıyla karakterize edilen kronik bir hastalıktır. Diyabet hastalarında özellikle ayak bölgesinde yaralar ve ülserler görülme riski yüksektir. Tedavi edilmediğinde bu yaralar enfeksiyona, doku kaybına ve hatta uzuv kaybına yol açabilecek ciddi komplikasyonlara neden olabilir.

Diyabetik Yaralar İçin Risk Faktörleri

Diyabetik yaralar veya ülserler, çeşitli faktörlerin etkisiyle ortaya çıkabilir ve ilerleyebilir:

• Yüksek kan şekeri seviyeleri (hiperglisemi)
• Sinir hasarı (nöropati) nedeniyle hissizlik
• Zayıf kan dolaşımı ve damar hastalıkları
• Enfeksiyon riski
• Ayak yapısındaki bozukluklar
• Fazla kilo ve obezite
• Sigara kullanımı
• Alkol ve uyuşturucu madde tüketimi

Sinir hasarı nedeniyle ayaklarda his kaybı yaşanabilir ve küçük bir kesik veya yara bile ciddi bir ülserin oluşmasına neden olabilir.

Diyabetik Yaralar Nasıl Tedavi Edilir?

Diyabetik yara tedavisinin temel amacı hızlı ve etkili iyileşmeyi sağlamaktır. Tedavi süreci aşağıdaki adımları içerebilir:

Tanı:

• Yaraların derinliği, enfeksiyon olup olmadığı ve kan dolaşımı gibi faktörleri değerlendirmek için fiziksel muayene ve testler yapılır.
• Doppler Ultrason veya BT Anjiografi ile atardamarların akışkanlığının değerlendirilmesi çok önemlidir ve tedavinin başarısında olmazsa olmazdır.
• Ayak yapısındaki bozukluklar tespit edilir ve gerekirse röntgen veya diğer görüntüleme yöntemleri kullanılır. Özellikle kemikte enfeksiyon (Osteomiyelit) varlığının değerlendirilmesi çok önemlidir.
• Kan şekeri seviyeleri kontrol edilir.

Tedavi:

• Anjioplasti: Eğer damar tıkanıklığı varsa bütün tedavilerden önce invazif Radyolog veya damar cerrahisi tarafından Anjioplasti yani atardamar tıkanıklığın açılması işlemi yapılmalıdır.
• Ölü dokuların temizlenmesi (debridman): Enfekte veya ölü dokular cerrahi yöntemlerle temizlenerek yaranın iyileşmesi hızlandırılır.
• İlaç tedavisi: Antibiyotikler ve diğer ilaçlar kullanılarak enfeksiyon önlenir veya tedavi edilir.
• Yara bakımı: Yaranın düzenli olarak temizlenmesi ve steril pansuman yapılması enfeksiyon riskini azaltır.
• Baskının azaltılması: Yaranın bulunduğu bölgeye fazla yük binmesini önlemek için özel ayakkabılar, destekler veya yürüme yardımcıları önerilebilir.
• Hiperbarik oksijen tedavisi: Oksijen seviyesinin artırılmasıyla dokuların daha hızlı iyileşmesine yardımcı olunur ve diğer tedavilere ek olarak başlanır.
• Cerrahi müdahaleler: Ayak yapısındaki bozukluklar düzeltilerek yaranın oluşması ve ilerlemesi önlenebilir. Eğer parmaklarda veya ayakta geri dönülemez gangren ve/veya kemik kaybına neden olan kemik iltihabı varsa Amputasyon yani uzuv kaybı ameliyatı da gerekebilir.

Diyabetik Yaraları Önleme Yöntemleri

Diyabetik yaraların oluşmasını ve ilerlemesini önlemek için şu önlemler alınmalıdır:

• Kan şekeri seviyelerinin düzenli kontrol edilmesi
• Ayakları destekleyen ve rahat ayakkabılar giyilmesi
• Sigara ve alkol tüketiminden kaçınılması
• Ayakların düzenli olarak kontrol edilmesi
• Cilt sağlığını korumak için ayakların nemlendirilmesi
• Düzenli egzersiz yaparak kan dolaşımının iyileştirilmesi
• Sağlıklı bir vücut ağırlığının korunması

Bu önlemler sayesinde diyabet hastaları yaraların oluşmasını engelleyebilir ve mevcut yaraların ilerlemesini durdurabilir.