Sever Hastalığı (Topuk Ağrısı) Nedir?

Sever hastalığı, çocuklarda topuk kemiğinde (kalkaneus) büyüme plağının iltihaplanması sonucu oluşan bir durumdur. Genellikle 8-14 yaş arasındaki aktif çocuklarda görülür ve topuk ağrısının en yaygın nedenlerinden biridir. Büyüme çağında, topuk kemiği hızla gelişirken aşırı kullanım veya tekrarlayan stres, büyüme plağında geçici bozulma, ödem ve sonuç olarak ağrıya yol açabilir.

Sever Hastalığının Nedenleri

• Spor ve Fiziksel Aktivite: Koşma, zıplama ve sert yüzeylerde oynama gibi aktiviteler topuğa aşırı yük bindirebilir.
• Hızlı Büyüme: Kemiklerin hızlı büyümesi, kaslar ve tendonların gerilmesine neden olarak topuk kemiğinde baskı oluşturabilir.
• Yanlış Ayakkabı Kullanımı: Sert tabanlı veya destekleyici olmayan ayakkabılar topuğa zarar verebilir.
• Düz Tabanlık veya Yüksek Kemer: Ayak yapısındaki bozukluklar topuk üzerindeki stresi artırabilir.
• Aşil Tendonunun Gerginliği: Baldır kasları ve Aşil tendonu sertleştiğinde topuk kemiğine daha fazla baskı uygulayabilir.

Belirtiler ve Tanı

• Topuk arkasında veya alt kısmında ağrı ve hassasiyet
• Koşma ve zıplama sırasında artan ağrı
• Sabahları veya uzun süre ayakta kaldıktan sonra şiddetlenen rahatsızlık
• Topukta şişlik veya kızarıklık
• Parmak ucunda yürüme eğilimi

Tanı koymak için doktor fizik muayene yapar ve genellikle hastanın aktiviteleri, ağrının yeri ve şiddeti değerlendirilir. Röntgen, diğer ciddi durumları (kırık, enfeksiyon, tümör vb.) dışlamak için istenebilir.

Tedavi Yöntemleri

1. Konservatif (Cerrahi Dışı) Tedaviler

Sever hastalığı genellikle konservatif tedavilere iyi yanıt verir ve büyüme plakları kapandıktan sonra kendiliğinden düzelir.

• Dinlenme: Ağrıyı tetikleyen aktivitelerden kaçınmak önemlidir.
• Buz Uygulaması: Gün içinde 15-20 dakika buz torbası uygulanması şişliği ve ağrıyı azaltabilir.
• Fizik Tedavi ve Egzersizler: Aşil tendonu ve baldır kaslarını esnetmeye yönelik egzersizler önerilir.
• Ortopedik Tabanlık ve Ayakkabı Desteği: Topuğu destekleyen yastıklı tabanlıklar veya silikon topuk pedleri kullanılabilir.
• Non-Steroid Anti-İnflamatuar İlaçlar (NSAİİ): Ağrıyı azaltmak için ibuprofen veya parasetamol gibi ilaçlar reçete edilebilir.

2. Cerrahi Tedavi

Sever hastalığı çoğu çocukta cerrahi müdahale gerektirmez. Ancak çok nadir ve dirençli vakalarda, özellikle büyüme plağında ciddi deformasyon veya kronik ağrı varsa cerrahi tedavi düşünülebilir.

• Aşil Tendon Uzatma (Gastroknemius Resesyonu): Aşil tendonu kısalığı topuk üzerindeki baskıyı artırıyorsa ve konservatif tedavi sonrası aşil tendonunda uzama sağlanamamışsa cerrahi olarak gevşetilebilir.

Cerrahi Sonrası Süreç

• Ameliyat sonrası birkaç hafta boyunca alçı veya özel yürüme botu kullanılabilir.
• Fizik tedavi ile kasların esnekliği ve gücü artırılır.
• Tam iyileşme süreci 6-12 hafta sürebilir.

Sonuç

Sever hastalığı, çocuklarda yaygın ve en sık görülen topuk ağrısı nedenlidir ve çoğunlukla konservatif tedavi ile düzelir. Çocuklarda topuk ağrısı varlığında tanıyı doğru koymak açısından mutlaka bir ortopedi uzmanı tarafından değerlendirme gerekir. Erken tanı ve tedavi, uzun süreli komplikasyonları önlemek açısından önemlidir.