Halluks rigidus, ayak başparmağı ekleminde meydana gelen kireçlenme (osteoartrit) nedeniyle hareket kısıtlılığı ve ağrı ile karakterize edilen bir rahatsızlıktır. Başparmak ekleminde kıkırdak dokusunun aşınmasıyla ortaya çıkan bu durum, zamanla eklemde sertlik ve hareket kaybına yol açar. Eğer tedavi edilmezse, hastanın günlük yaşamını olumsuz etkileyebilir ve ilerleyerek yürüme fonksiyonlarını bozabilir.

Halluks Rigidus Neden Oluşur?

Halluks rigidusun oluşmasına yol açan çeşitli faktörler bulunmaktadır:

• Genetik yatkınlık: Aile bireylerinde halluks rigidus geçmişi olan kişilerde risk daha yüksektir.

• Eklem travmaları: Ayak başparmağına alınan darbeler veya tekrarlayan stres halluks rigidus gelişimini tetikleyebilir.

• İnflamatuar hastalıklar: Romatoid artrit, Gut gibi hastalıklar eklem kıkırdağının yıpranmasına neden olabilir.

• Yanlış ayakkabı kullanımı: Dar, sert tabanlı veya ayağı yeterince desteklemeyen ayakkabılar eklem deformasyonuna yol açabilir.

• Düz tabanlık veya yüksek kavisli ayak: Ayak anatomisindeki yapısal bozukluklar eklemlere fazla yük binmesine sebep olabilir.

Halluks Rigidus Belirtileri Nelerdir?

Halluks rigidus hastalığında en sık görülen belirtiler şunlardır:

• Başparmak ekleminde ağrı ve sertlik

• Yürürken veya ayakta dururken ağrının artması

• Başparmak hareketlerinde kısıtlılık

• Eklem bölgesinde şişlik ve kızarıklık

• Kemiksi çıkıntılar (osteofitler) nedeniyle ayakkabı giymekte zorlanma

• İleri vakalarda başparmağın hareketinin tamamen kısıtlanması

Bu belirtiler zamanla şiddetlenebilir ve hastanın günlük aktivitelerini kısıtlayabilir.

Halluks Rigidus Tedavi Seçenekleri

Halluks rigidus tedavisinde hastalığın evresine göre farklı yöntemler uygulanabilir. Erken evrelerde konservatif tedavi yöntemleri tercih edilirken, ilerleyen vakalarda cerrahi tedavi gerekebilir.

Konservatif (Cerrahi Olmayan) Tedavi Yöntemleri

• Ortopedik ayakkabı ve tabanlık kullanımı: Eklem üzerindeki baskıyı azaltarak rahatlama sağlar.

• Fizik tedavi ve egzersizler: Eklem hareket açıklığını koruyarak sertliği azaltmaya yardımcı olur.

• Ağrı kesici ve anti-inflamatuar ilaçlar: İltihaplanmayı azaltarak ağrıyı kontrol altına alır.

• Eklem enjeksiyonları: Kortizon veya hyalüronik asit enjeksiyonları geçici rahatlama sağlayabilir.

Eğer bu yöntemler yeterli olmazsa ve hastanın yaşam kalitesi düşerse, cerrahi tedavi değerlendirilir.

Halluks Rigidus Cerrahi Tedavi Yöntemleri

İleri derecede halluks rigidus vakalarında aşağıdaki cerrahi yöntemler uygulanabilir:

• Eklem Debidmanı (Çeylektomi – Temizlik): Eklem çevresinde oluşan ve hareketi kısıtlayarak ağrı sebebi olan kemik çıkıntılar temizlenir. 

• Kemik Düzeltme (Osteotomi): Başparmak kemiğinde düzeltme yapılarak eklem boşluğu açılır ve hareket korunmaya çalışılır.

• Artrodez (Eklem Füzyonu): İleri evre vakalarda son çare olarak eklem tamamen dondurularak ağrı ortadan kaldırılır. Güncel olarak en sık tercih edilen yöntemdir. 

• Eklem Protezi (Artroplasti): Hasarlı eklem yerine protez yerleştirilerek başparmak hareketi korunabilir.

Cerrahi müdahale sonrası iyileşme süreci hastaya ve uygulanan yönteme bağlıdır. Genellikle 6-12 hafta içinde hasta günlük aktivitelerine dönebilir.

Sonuç

Halluks rigidus, başparmak ekleminde ciddi hareket kısıtlılığı ve ağrıya neden olan bir hastalıktır. Erken teşhis ve uygun tedavi yöntemleriyle hastalığın ilerlemesi önlenebilir. Eğer ayak başparmağınızda sertlik, ağrı veya hareket kısıtlılığı hissediyorsanız, bir ortopedi uzmanına başvurarak uygun tedavi seçeneklerini değerlendirebilirsiniz.